This page will be translated shortly...
Healthy Eating, the basics...
Yediğimiz yiyeceklerin vücudumuza sadece kalori ve besin değil aynı zamanda METABOLİZMA ve GENLERİMİZİ hızlı bir biçimde değiştirebilen bilgiler verdiği kanıtlanmış bir gerçek.
Günümüzde hastalıklaın %70’inin beslenme kaynaklı olduğu düşünülüyor. Bu nedenle kaç yaşında olursak olalım, ne iş yapıyor olursak olalım herkesin sağlıklı yaşama başlama noktasını ‘sağlıklı beslenme’ oluşturmalı!
SPORCULAR antremanlarla ulaşmak istedikleri adaptasyona yönelik uyguladıkları performans beslenmesine sağlıklı beslenmeyi baz almalılar.
Peki nedir sağlıklı beslenme?
Sağlıklı beslenmeyi nasıl tanımlayabiliriz?
Sağlıklı beslenmeye nereden başlamalıyız?
Tüm bu soruların cevapları da maalesef günümüzde birden çok ve epeyce kafa karıştırıcı. Adeta her kafadan başka bir ses çıkıyor. Esasında sağlıklı beslenmenin tarifi çok basit ve kolay! Bizden önce yaşamış atalarımızın beslendikleri şekilde, geleneksel olarak beslenmeye devam etmek ve yiyecek olarak da sadece ve sadece gerçek gıdalar kullanmak, işlenmiş, rafine, endüstriyel gıdalar ve rafine şekeri diyetimizden kaldırmak kadar basit!
Sağlıklı ve bizi hastalıklardan koruyan genlerimizin aktivitelerini korumaları için geleneksel olarak adlandırılan ve beslenmemizin bir parçası olması gereken bazı gıdalar var. Bu gıdalar günümüze kadar gelmiş geçmiş tüm toplumlarda farklı şekillerde olsa da bulunan gıdalar. Bu anlamda temel dört ana yiyecekten bahsedebiliriz;
-
Taze bitkiler (sebze ve meyveler) ve endüstriyel olarak işlenmemiş doğal hayvansal gıdalar
-
Fermente ve filizlendirilmiş gıdalar
-
Kemiği üzerinde etler ve bunlarla pişirilmiş yemekler
-
Sakatat
Bu temel 4 ana yiyecek, günümüze kadar yaşamış tüm toplumlarda, yiyecek kültürleri ne olursa olsun insanların yaşamlarını sağlıkla sürdürebilmeleri için gerekli tüm besinleri sağlamıştır.
2015 yılında Dan Buettner tarafından yazılmış ve National Geographic tarafından basılmış olan ‘The Blue Zones Solution’ kitabındaki verilere göre, sağlıklı olarak yaşayan dünyanın en uzun ömürlerine sahip 5 coğrafi bölge var;
Ikaria, Yunanistan
Okinawa, Japonya
Ogliastra Bölgesi, Sardunya
Loma Linda, Kaliforniya
Nikoya Yarımadası, Kosta Rika
Bu bölgelerde dünyanın en fazla 100 yaşını geçmiş ve bu yaşlara kadar sağlıkla yaşmış insanlar var. Blue Zones olarak adlandırılan bu bölgelerde yaşayanların ortak özellikleri incelendiğinde yukarıda bahsettiğim beslenme kurallarına aşağı, yukarı uydukları ve aynı zamanda da hareketli, aktif bir yaşam sürdürdükleri ve yaşamlarındaki streslerle başa çıkabilecek yöntemleri olduğu görülmekte.
BBC’de 2013 yılında yayınlandığında 98 yaşını yeni kutlamış olan İkarya Adası sakinlerinden Stamatis Moraitis’e göre sağlıklı ve uzun yaşamın sırrı çok basit; temiz hava, zeytinyağı içeren doğal ve gerçek gıdalar ve katkısız doğal fermente lokal şarap. Stamatis’in paylaştığı sağlıklı ve uzun yaşam sırlarını aşağıdaki videoda seyredebilirsiniz.
İkarya’da tıpkı İspanya, Fransa, İtalya ve Türkiye’nin batı ve güney kıyıları gibi tam bir geleneksel Akdeniz mutfağı hakim. Akdeniz mutfağı günümüzde de en sağlıklı beslenme biçimlerinden biri olarak kabul edilmekte. İkarya mutfağı incelendiğinde;
Zeytinyağı
Yabani yeşillikler
Patates
Beyaz peynir
Kuru börülce
Nohut
Limon
Akdeniz otları
Kahve
Doğal bal
Yumurta
Et, tavuk, balık (daha az miktarlarda)
gibi besin maddelerinin sıklıkla kullanıldığı gözlemlenir. Buradan da uzun ömür sağladığı düşünülen İkarya adasında yaşayanların ağırlıklı olarak yazıda bahsettiğim gibi, kemiği üzerinde etler ve bunlarla pişirilmiş yemekler, çeşitli fermente gıdalar (ayran, yoğurt, peynir ve şarap gibi), sakatat (kokoreç, işkembe, paça gibi), taze meveler, sebzeler, yerel yabani otlar, fındık ve fıstıklar, tohumlar, doğal zeytinyağı, süt ve peynir gibi hayvansal gıdalar tükettiklerini söyleyebiliriz
Dünyada başka bölgelerde de çok uzun ve sağlıklı yaşayan topluluklar var ve hepsinde aşağı yukarı temel dört ana yiyecek gurubu var. İkarya örneğini Akdeniz bölgesinde olması, yaşadığımız bölgeye yakınlığı ve ülkemizde de uygulanan Akdeniz mutfağından örnekler içerdiği için kullandım.
Sağlıklı beslenme esasında çok fazla zaman ve para harcamanızı gerektiren karmaşık bir şey hiç değildir. Aksine İkarya adasında yaşayanların yapmış olduğu gibi asırlardır süre gelen geleneksel ve basit yöntemlerin kullanıldığı kültürle iç içe yaşayan bir şeydir.
Eğer sağlıklı beslenmediğinizi düşünüyorsanız ve bu konuda bir değişiklik yapmaya hazırsanız, yazıda bahsedilen temel dört ana yiyecek gurubundan yemeye dikkat ederek başlayabilirsiniz. Öncelikle hergün en az bir kere taze bir yiyecek yemekle işe başlayarak zamanla daha fazla dört ana yiyecek kategorisini beslenme programınıza katabilirsiniz.
Unutmayın yaşam tarzınızı değiştirerek atalarınızdan size kalıtsal yolla geçmiş, sizi hastalıklara yatkın kılabilen genlerinizin aktivitelerini değiştirebilir ve sağlığınızı pozitif olarak etkileyebilirsiniz. Sağlığınızı koruyan genlerinizi devreye sokarak, sağlığınızı negatif etkileyebilecek olanları ise devre dışı bırakabilirsiniz.
Son yıllarda hızlı çalışma temposu ve mutfakta daha az vakit harcayarak kolayımıza geldiği için daha çok ev dışından temin edilen geleneksel gıdalar endüstriyel olarak işelndiklerinde besin değerlerinden bir hayli kaybediyorlar. Sağlıklı kalmanın yolu sağlıklı beslenmeden, sağlıklı beslenmenin yolu ise ailece mutfağa girmekten geçmekte!
Ailece mutfağa girmekle sağlıklı beslenmek yanında aile bağlarınızı güçlendirecek, beraberce hoşça vakit geçirebilecek fırsatlar da yakalamış olursunuz. Mutfakta bulunduğunuz süre içerisinde, hazırladığınız yemeğe odaklanarak, meditasyon yapıyormuşçasına günlük streslerden arınma fırsatı da yakalayabilirsiniz.
Mutfağa girmeye karar verdiğinizde çabuk, pratik ve en kolay hazırlayabileceğiniz ve yazıda bahsettiğim doğal, dört temel ana yiyeceği de kapsayan gerçek gıdalardan oluşan yemekleri hazırlayabilmeniz için ‘TEMEL TARİFLER’ sayfası altında yer alan tariflerden faydalanabilirsiniz.
Diğer tüm tariflerime Gurme Atlet'i tıklayarak ulaşabilirsiniz.